Cách trồng cà chua - Từ gieo hạt đến thu hoạch bội thu

Cà chua là một trong những loại rau củ quen thuộc, giàu dinh dưỡng và rất dễ trồng tại nhà. Với hương vị thơm ngon và khả năng thích ứng cao với nhiều điều kiện khí hậu, việc tự trồng cà chua tại nhà không chỉ mang lại nguồn thực phẩm sạch mà còn là thú vui hữu ích cho nhiều gia đình. 

Những kinh nghiệm cần biết khi trồng cà chua

Trồng cà chua tại nhà không chỉ giúp bạn có nguồn thực phẩm sạch mà còn mang lại niềm vui trong quá trình chăm sóc cây.

Để đạt được hiệu quả cao, bạn cần chú ý đến một số kinh nghiệm quan trọng. Dưới đây là một số kinh nghiệm bạn cần biết để đạt được năng suất tốt nhất khi trồng cà chua tại nhà.

Thời điểm thích hợp để trồng cà chua 

Cà chua là một loại cây dễ trồng và phát triển mạnh mẽ, phù hợp với nhiều thời điểm trong năm. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao nhất và có được những quả cà chua chất lượng, nên trồng cà chua vào các mùa vụ thích hợp. Thông thường, có ba vụ chính mà bạn nên chú ý:

Vụ sớm: Gieo hạt từ tháng 7 - 8, thời gian thu hoạch sẽ vào khoảng cuối tháng 10 đến tháng 12.

Vụ chính: Gieo hạt vào giữa tháng 9 và thu hoạch vào khoảng tháng 2 đến tháng 3 năm sau.

Vụ muộn: Gieo vào khoảng tháng 11 - 12, thu hoạch vào tháng 3 đến tháng 4 năm sau.

Cà chua cần được trồng trong môi trường có nhiệt độ ấm áp. Nhiệt độ ban đêm lý tưởng là trên 15 độ C, trong khi cây sẽ ngừng phát triển nếu nhiệt độ xuống dưới 13 độ C. Do đó, việc lựa chọn thời điểm gieo trồng cà chua phù hợp là yếu tố quan trọng để cây phát triển mạnh và cho ra nhiều quả.

Chọn giống cà chua

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại giống cà chua khác nhau, từ cà chua bi, cà chua đen đến cà chua hữu cơ. Việc chọn giống phù hợp phụ thuộc vào sở thích và nhu cầu sử dụng của bạn. 

Bạn có thể mua cây giống đã trưởng thành khoảng 1 tháng tuổi từ các vườn ươm uy tín để dễ trồng hơn. Nếu muốn thử thách bản thân, bạn cũng có thể trồng cà chua từ hạt giống. Việc trồng cà chua từ hạt sẽ đòi hỏi nhiều thời gian và công sức hơn, nhưng nó sẽ đem lại niềm vui khi chứng kiến cây lớn dần từ những hạt mầm nhỏ bé.

Vị trí trồng cà chua

Cà chua là loại cây ưa sáng, vì vậy việc chọn vị trí trồng cà chua rất quan trọng. Cây cần tiếp xúc với ánh sáng mặt trời ít nhất từ 6 - 8 tiếng mỗi ngày. 

Những khu vực thoáng gió, có nhiều ánh sáng chiếu vào như ban công, sân thượng hay gần tường ngoài sân là những nơi lý tưởng để cây phát triển và cho quả chín mọng. Đảm bảo cây được cung cấp đủ ánh sáng sẽ giúp cà chua ra quả nhiều hơn, chất lượng tốt hơn.

Chọn loại chậu để trồng cà chua

Cà chua có bộ rễ phát triển mạnh, vì vậy cần trồng cà chua trong những chậu lớn để cây có đủ không gian sinh trưởng. Thùng xốp loại lớn thường được nhiều người lựa chọn khi trồng cà chua tại nhà, vì nó không chỉ rộng rãi mà còn dễ khoét lỗ thoát nước. 

Nếu không có thùng xốp, bạn có thể sử dụng các loại chậu lớn khác, chỉ cần đảm bảo có lỗ thoát nước để tránh tình trạng ngập úng cho cây.

Chọn loại đất để trồng cà chua

Mặc dù cà chua có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng để cây phát triển tốt nhất, bạn nên sử dụng đất hữu cơ giàu dinh dưỡng. 

Loại đất này có thể dễ dàng mua tại các cửa hàng cây cảnh hoặc tự làm tại nhà bằng cách ủ phân bò, phân gà đã qua xử lý. Đất hữu cơ sẽ cung cấp đầy đủ dưỡng chất giúp cây cà chua phát triển khỏe mạnh, ra quả nhiều và chất lượng cao.

Tổng hợp 3 cách trồng cà chua phổ biến nhất 

Dưới đây là ba cách trồng cà chua phổ biến nhất: từ hạt giống, từ quả cà chua chín và từ cây con. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm riêng, giúp bạn dễ dàng lựa chọn cách phù hợp với điều kiện và sở thích của mình. 

Cách 1: Trồng cà chua từ hạt giống

Nguyên liệu và dụng cụ cần thiết

Để bắt đầu quá trình trồng cà chua từ hạt giống, bạn sẽ cần chuẩn bị những vật dụng sau:

Hạt giống cà chua: Chọn loại hạt giống chất lượng cao để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm tốt.

Đất sạch: Sử dụng loại đất có độ thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng để hỗ trợ sự phát triển của cây.

Khay ươm hạt: Khay này sẽ dùng để gieo hạt giống, giúp theo dõi sự phát triển của chúng một cách thuận tiện.

Bình tưới nước: Để tưới ẩm cho đất mà không làm xói mòn hạt giống.

Nắp đậy hoặc màng bọc thực phẩm: Dùng để giữ ẩm cho hạt giống trong giai đoạn nảy mầm.

Cách trồng

Ngâm và ủ hạt giống: Bắt đầu bằng cách ngâm hạt giống trong nước ấm. Tỷ lệ nước nên là 2 phần nước sôi và 3 phần nước lạnh. Sau khi ngâm khoảng 6 giờ, bạn nên ủ hạt trong khăn ẩm để kích thích hạt nảy mầm. Quá trình này giúp hạt hấp thụ đủ độ ẩm và chuẩn bị cho việc nảy mầm.

Chuẩn bị đất: Tiếp theo, rải đều đất sạch vào các lỗ trong khay ươm. Nén nhẹ đất xuống sao cho bề mặt đất cách mép khay khoảng 0,5 cm để tránh tràn khi tưới. Dùng tay hoặc một công cụ nhỏ để tạo các lỗ sâu khoảng 1 đến 1,5 cm trong đất để gieo hạt.

Gieo hạt: Gieo một hạt vào từng lỗ đã tạo sẵn, sau đó phủ nhẹ một lớp đất mỏng lên trên. Hãy chú ý không phủ quá dày vì điều này có thể làm hạt không nảy mầm.

Chăm sóc: Sau khi gieo hạt, bạn cần tưới nước nhẹ nhàng để đất đủ ẩm. Đậy khay ươm bằng nắp hoặc màng bọc thực phẩm để giữ độ ẩm trong quá trình nảy mầm. Đặt khay ở nơi tối, thoáng mát, và kiểm tra thường xuyên để đảm bảo độ ẩm cần thiết cho sự phát triển của hạt.

Cách 2: Trồng cà chua từ quả

Nguyên liệu và dụng cụ cần thiết

Để trồng cà chua từ quả, bạn sẽ cần những thứ sau

Quả cà chua chín mọng: Chọn những quả tươi ngon, chất lượng tốt để đảm bảo hạt giống bên trong cũng đạt yêu cầu.

Chậu ươm: Chọn chậu có kích thước phù hợp để trồng cà chua.

Đất sạch: Sử dụng đất giàu dinh dưỡng và có khả năng thoát nước tốt.

Bình tưới nước: Để tưới ẩm cho đất mà không làm xói mòn hạt.

Cách trồng

Chuẩn bị quả: Lựa chọn những quả cà chua chín mọng, sau đó rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn. Tiếp theo, thái quả thành các lát mỏng. Hành động này giúp cho hạt giống bên trong có thể tiếp xúc với đất dễ dàng hơn.

Gieo hạt từ quả: Cho đất vào chậu ươm đã chuẩn bị. Đặt các lát cà chua đã thái lên trên mặt đất, rồi phủ một lớp đất mỏng lên trên để bảo vệ và giữ ẩm cho hạt. Tưới nước nhẹ nhàng để giữ ẩm cho đất, và chờ khoảng 7 đến 10 ngày cho hạt nảy mầm.

Cách 3: Trồng cà chua từ cây con

Nếu bạn muốn đơn giản hóa quy trình, bạn có thể mua cây cà chua giống từ các vườn ươm uy tín.

Nguyên liệu và dụng cụ cần thiết

Để trồng cà chua từ cây con, bạn sẽ cần

Cây cà chua giống khoảng 1 tháng tuổi: Chọn cây khỏe mạnh, không sâu bệnh.

Chậu hoặc thùng xốp: Chọn loại có kích thước phù hợp với cây.

Đất sạch: Đảm bảo đất giàu dinh dưỡng và có độ thoát nước tốt.

Bình tưới nước: Dùng để tưới cây sau khi trồng cà chua.

Cách trồng

Chuẩn bị đất: Cho đất tơi xốp vào chậu hoặc thùng xốp đã chuẩn bị. Tạo các lỗ cách nhau khoảng 50 đến 70cm để cây có đủ không gian phát triển. Khi trồng cà chua, hãy đảm bảo độ sâu khoảng nửa thân cây để cây phát triển vững chắc hơn.

Chăm sóc cây: Sau khi đặt cây giống xuống lỗ, hãy tưới nước nhẹ nhàng để giữ đất ẩm. Ban đầu, bạn nên cho cây làm quen với ánh nắng mặt trời bằng cách đặt cây ở nơi có ánh sáng nhẹ. Sau khoảng 1 tháng, bạn có thể đưa cây ra ngoài trời, nơi nó có thể tiếp nhận ánh nắng trực tiếp từ 6 đến 8 tiếng mỗi ngày. 

Cách chăm sóc cà chua

Để thu được cà chua chất lượng cao, việc lập kế hoạch chăm sóc cây một cách hợp lý là rất cần thiết.

Tưới nước

Tưới nước là một trong những công việc quan trọng nhất trong quá trình chăm sóc cây mà bạn cần thực hiện hàng ngày. Thời điểm lý tưởng để tưới cây là vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát mẻ. Khi tưới nước, chỉ nên tưới trực tiếp vào gốc hoặc thân cây, tránh tưới lên lá. Mỗi gốc cây cần tối thiểu 500ml nước trong một lần tưới, tùy thuộc vào từng giai đoạn phát triển mà lượng nước có thể thay đổi.

Một số lưu ý khi tưới nước

Tưới với lượng nước vừa đủ để giữ cho đất luôn ẩm, tránh tình trạng ngập úng khiến rễ cây bị thối.

Chỉ tưới vào gốc hoặc thân cây, không tưới lên lá hay hoa.

Điều chỉnh lượng nước theo từng giai đoạn phát triển của cây. Khi cây đã trưởng thành, mỗi tuần bạn nên tưới 2 - 3 lần với lượng nước tăng lên từ 4 - 5 lít mỗi lần, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết (nắng nóng thì tăng lượng nước, mưa nhiều thì giảm).

Đất trồng cà chua

Đất trồng cà chua cần được duy trì thông thoáng và có độ ẩm vừa phải, không để tình trạng ngập úng xảy ra. Trong thời gian cây ra trái, nếu gặp phải mưa nhiều gây ngập, hãy che chắn cho cây để bảo vệ chất lượng trái. Ngược lại, nếu đất bị khô trong thời gian nắng nóng kéo dài, bạn có thể phủ một lớp rơm khô hoặc cỏ khô lên mặt đất để giảm thiểu sự bay hơi nước.

Làm giá đỡ cho cây

Cà chua có thân yếu và dễ bị đổ, vì vậy cần thiết phải làm giàn cho cây. Khoảng 1,5 đến 2 tháng sau khi trồng, trước khi cây bắt đầu ra hoa, bạn nên thực hiện việc này. Có thể sử dụng cọc tre, thanh gỗ, sắt hoặc nhựa làm giá đỡ. 

Hãy cố định các cọc vào chậu và tránh làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Sau đó, dùng dây buộc thân cây vào các cọc để hỗ trợ.

Phân bón

Khi cây bắt đầu ra hoa, bạn cần bổ sung dinh dưỡng bằng phân bón. Trong giai đoạn này, nên sử dụng phân hữu cơ để cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết, giúp kích thích sự phát triển của trái.

Kiểm soát sâu bệnh

Sâu xám: Loại sâu này thường xuất hiện khi cây còn nhỏ, ban ngày ẩn mình dưới đất và hoạt động vào ban đêm. Để ngăn ngừa, trước khi trồng cà chua, hãy phơi đất dưới ánh nắng vài ngày để tiêu diệt sâu bệnh.

Sâu đục quả: Chúng thường đẻ trứng trên lá, khi nở sẽ đục lá và ăn vào trái. Nếu phát hiện loại sâu này, hãy đến các cửa hàng chuyên bán thuốc bảo vệ thực vật để được tư vấn loại thuốc phù hợp.

Cách thu hoạch và bảo quản cà chua

Thu hoạch cà chua

Sau khi trồng cà chua khoảng 2 tháng, cây cà chua sẽ bắt đầu cho ra những trái đầu tiên. Ban đầu, các quả nhỏ có màu xanh nhạt, và khi chúng tiếp tục phát triển, màu sắc sẽ dần trở nên đậm hơn, từ xanh nhạt đến xanh đậm và cuối cùng chuyển sang màu đỏ. 

Đây là dấu hiệu cho thấy cà chua đang dần chín. Giai đoạn quả chuyển màu từ xanh sang đỏ là thời điểm lý tưởng nhất để thu hoạch, vì lúc này quả chứa hàm lượng vitamin C và đường cao nhất, đảm bảo hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao.

Khi thu hoạch cà chua, bạn nên dùng kéo hoặc dao sắc để cắt những quả chín từ cuống. Điều này giúp tránh làm tổn thương đến phần còn lại của cây, đặc biệt là các cành và những quả chưa chín. Việc thu hoạch nhẹ nhàng và cẩn thận cũng giúp cây tiếp tục phát triển tốt và có thể cho thêm nhiều đợt quả mới.

Bảo quản cà chua sau khi thu hoạch

Trong trường hợp thu hoạch được quá nhiều cà chua mà bạn không sử dụng hết ngay lập tức, việc bảo quản đúng cách là vô cùng quan trọng để giữ cho cà chua luôn tươi ngon và không bị hỏng. Dưới đây là hai phương pháp bảo quản cà chua phổ biến mà bạn có thể áp dụng:

Cách 1: Bảo quản cà chua đã chín theo phương pháp chế biến 

Để bảo quản cà chua lâu dài, bạn có thể chọn những quả chín đỏ, có vỏ bóng, còn cứng và rửa sạch. Sau đó, hấp chín cà chua và nghiền nhuyễn, lọc qua rây để loại bỏ hạt. Tiếp theo, đun nóng cà chua đã nghiền đến khi hỗn hợp đặc lại một chút. 

Nêm thêm một ít muối để tăng hương vị và bảo quản. Sau khi hỗn hợp nguội, bạn có thể cho vào chai hoặc lọ thủy tinh, bôi một ít mỡ sôi để nguội lên miệng chai để ngăn không khí lọt vào. Với cách này, cà chua có thể được bảo quản lên đến 1 năm, rất tiện lợi cho việc sử dụng sau này.

Cách 2: Bảo quản cà chua tươi bằng muối

Nếu bạn muốn bảo quản cà chua trong thời gian ngắn hơn, bạn có thể sử dụng phương pháp muối. Chọn những quả cà chua chín đỏ, vỏ bóng và còn cứng, sau đó rửa sạch và để ráo nước. 

Xếp cà chua vào lọ to, xen kẽ giữa các lớp cà chua với các lớp muối. Đậy kín lọ và để ở nơi thoáng mát. Phương pháp này giúp cà chua giữ được độ tươi và có thể sử dụng trong khoảng 1 tháng.

Việc trồng cà chua tại nhà không chỉ giúp cung cấp nguồn thực phẩm sạch, an toàn cho sức khỏe mà còn đem lại niềm vui và trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên. Chỉ cần tuân theo các kỹ thuật trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh đúng cách, bạn sẽ sớm thu hoạch được những trái cà chua chín mọng, thơm ngon.