Hướng dẫn cách trồng cây đậu rồng đơn giản và hiệu quả
Với giá trị dinh dưỡng cao và nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, đậu rồng đang trở thành loại rau được nhiều gia đình lựa chọn. Cách trồng cây đậu rồng không quá phức tạp, nhưng để đạt được năng suất cao và thu hoạch được những trái đậu tươi ngon, bạn cần phải nắm rõ một số kỹ thuật cơ bản. Hãy cùng khám phá các bước trồng cây đậu rồng tại nhà sao cho hiệu quả, đơn giản mà vẫn đảm bảo được năng suất tối ưu.
Những điều cần biết về cây đậu rồng
Đậu rồng, còn được biết đến với những tên gọi như đậu khế, đậu cánh hoặc đậu xương rồng, thuộc họ Đậu (Fabaceae) và có tên khoa học là Psophocarpus tetragonolobus.
Loài cây này thuộc dạng thân thảo leo, đặc điểm là thân mềm, không có lông và mọc thành từng lóng, đốt. Nhờ có hệ thống củ phát triển dưới đất, đậu rồng có khả năng sống lâu năm.
Thông thường, cây có chiều cao trung bình khoảng 2,3 mét, nhưng nếu được chăm sóc đầy đủ và điều kiện thuận lợi, cây có thể vươn cao tới 4-5 mét. Phần củ thực chất là rễ cây, thường có dạng hình trụ dài và thuôn nhọn ở phần cuối.
Nhờ cơ chế tích lũy dinh dưỡng từ lá chuyển xuống, phần rễ này nhanh chóng phát triển thành củ lớn. Củ đậu rồng có thể được thu hoạch trong khoảng 120-240 ngày sau khi gieo trồng, có hương vị tương tự khoai tây và rất bổ dưỡng.
Cây đậu rồng leo xoắn theo chiều ngược kim đồng hồ, lá của cây thường có màu xanh nhạt đến xanh đậm, mỏng và trơn nhẵn. Hai mặt của phiến lá có cấu tạo giống nhau về số lượng và mật độ của khí khổng, hỗ trợ quá trình trao đổi khí của cây.
Đậu rồng chủ yếu thụ phấn chéo, chiếm hơn 75% cơ chế thụ phấn. Hoa của cây không nở cùng lúc mà lần lượt từ dưới lên trên thân cây. Quá trình thụ phấn giúp hình thành quả từ bầu nhuỵ, với chiều dài mỗi quả dao động từ 15 đến 22 cm.
Nên trồng đậu rồng vào tháng nào?
Do đặc tính sống lâu năm, việc làm giàn leo cho cây đậu rồng sẽ giúp cây phát triển mạnh mẽ và đạt năng suất cao nhất. Đậu rồng nổi tiếng với giá trị dinh dưỡng phong phú, và có thể trồng quanh năm tại các vùng có khí hậu nhiệt đới. Nhiệt độ lý tưởng để cây đậu rồng sinh trưởng tốt dao động từ 18 đến 30 độ C.
Ở khu vực miền Nam, thời điểm gieo trồng thích hợp nhất thường vào vụ Xuân từ tháng 2 trở đi, hoặc vào vụ Thu bắt đầu từ tháng 8. Khi được chăm sóc đúng kỹ thuật, cây sẽ phát triển tốt và bắt đầu leo giàn sau khoảng 3 tháng.
Đối với miền Bắc, thời gian trồng đậu rồng thường bắt đầu vào cuối tháng 7 và đầu tháng 8, khi thời tiết bắt đầu dịu mát hơn. Cây sẽ ra quả vào khoảng tháng 10 đến tháng 12 và có thể thu hoạch kéo dài đến tháng 3 hoặc 4 năm sau.
Các bước chuẩn bị trước khi trồng đậu rồng
Cây đậu rồng có thể trồng và sinh trưởng tốt ngay tại nhà. Bạn có thể trồng trong chậu, thùng xốp hay trồng trực tiếp vào đất đều được.
Chọn chậu
Đầu tiên, việc chọn chậu trồng phù hợp cho cây đậu rồng là rất quan trọng. Chậu nên có lỗ thoát nước tốt để đảm bảo cây không bị ngập úng, điều này giúp tránh các vấn đề như thối rễ hay nấm bệnh do nước đọng.
Bên cạnh đó, cây đậu rồng có bộ rễ phát triển khá sâu, vì vậy hãy ưu tiên chọn những loại chậu có độ sâu vừa đủ để rễ cây có thể thoải mái phát triển. Chậu quá nông sẽ hạn chế sự sinh trưởng của cây, ảnh hưởng đến năng suất và sức khỏe của đậu rồng.
Việc chuẩn bị chậu trồng đúng cách là bước khởi đầu để đảm bảo cây có điều kiện phát triển tốt nhất ngay từ khi mới trồng.
Chọn hạt giống
Khi chọn hạt giống để trồng đậu rồng, bạn có thể thu thập hạt từ những quả đã già, thường là những quả đã chuyển sang màu đen, có kích thước lớn và vỏ ngoài khô cứng. Chọn những hạt to, tròn, với vỏ ngoài sáng bóng và có màu nâu, điều này cho thấy hạt đạt chất lượng tốt.
Trước khi gieo trồng, hãy ngâm hạt trong nước để kiểm tra chất lượng, hạt nào nổi lên trên bề mặt thường là hạt lép, không nên sử dụng vì tỷ lệ nảy mầm thấp.
Ngoài việc thu hoạch hạt từ quả, bạn cũng có thể mua hạt giống chất lượng từ các cửa hàng nông nghiệp uy tín để đảm bảo giống cây tốt, giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao hơn.
Chọn đất trồng
Để trồng cây đậu rồng hiệu quả, việc chọn loại đất phù hợp là rất quan trọng. Đậu rồng phát triển tốt nhất trên đất cát hoặc đất có khả năng thoát nước tốt, giúp tránh tình trạng ngập úng, có thể làm ảnh hưởng đến rễ và sự phát triển của cây. Đất cần phải tơi xốp, giàu dinh dưỡng, và có khả năng giữ độ ẩm nhưng không quá đọng nước.
Ngoài ra, bạn nên bổ sung thêm phân bón hữu cơ hoặc phân bón chuyên dụng dành cho cây đậu rồng để cung cấp các dưỡng chất cần thiết, giúp cây phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
Cách trồng đậu rồng
Khi đã chuẩn bị xong chậu trồng, bước tiếp theo là đặt cây đậu rồng vào bên trong chậu và thêm đất xung quanh để giữ cho cây ổn định và vững vàng. Việc này không chỉ giúp rễ cây không bị lộ ra ngoài mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển của rễ trong lòng đất.
Sau khi đã hoàn tất việc đặt cây, bạn cần tưới nước đều cho cây, nhưng cũng nên lưu ý rằng trước khi tưới lần tiếp theo, đất phải khô một chút. Điều này rất quan trọng để tránh tình trạng thối rễ, một vấn đề phổ biến khi cây bị ngập nước.
Ngoài cách trồng bằng hạt, bạn cũng có thể thử nghiệm với phương pháp giâm cành để nhân giống đậu rồng. Nếu chọn gieo hạt, trước hết, bạn nên ngâm ủ hạt giống để giúp chúng nứt nanh.
Để thực hiện điều này, hãy ngâm hạt trong nước ấm, với tỷ lệ 2 phần nước sôi và 3 phần nước lạnh. Thời gian ngâm nên kéo dài khoảng 2 đến 3 giờ, sau đó bạn cần rửa sạch hạt để loại bỏ lớp chất nhờn trên bề mặt.
Sau khi đã chuẩn bị hạt giống, bạn tiến hành gieo hạt thành từng hàng trong khay ươm hoặc bầu đất, rồi phủ một lớp đất mỏng lên trên hạt để bảo vệ chúng.
Trong quá trình gieo hạt, việc tưới nước đều đặn là điều cần thiết. Bạn phải đảm bảo đất luôn giữ được độ ẩm đủ để tạo điều kiện thuận lợi cho hạt nảy mầm.
Khoảng từ 7 đến 10 ngày sau khi gieo, bạn sẽ thấy cây con bắt đầu mọc lên, thường có chiều cao khoảng từ 7 đến 10 cm. Những cây còi cọc hoặc không phát triển mạnh mẽ thì bạn nên cắt tỉa và loại bỏ để tạo không gian cho các cây khỏe mạnh phát triển.
Khi cây đạt độ cao khoảng từ 20 đến 25cm, bạn nên lắp giàn để cây có thể leo lên. Giàn có thể là một cấu trúc đơn giản như dây thừng, hoặc bạn có thể cho cây đậu leo lên tường nhà.
Trong giai đoạn này, hãy tiếp tục tưới thêm nước để cây mau bén rễ vào trong đất. Sau một thời gian ngắn, bạn sẽ thấy những tua cuốn của cây xuất hiện và bám vào giàn, giúp cây phát triển mạnh mẽ hơn trong những giai đoạn tiếp theo.
Chăm sóc và bón phân
Để chăm sóc cây đậu rồng một cách hiệu quả, bạn cần duy trì độ ẩm cho đất và đặt cây ở vị trí nhận đủ ánh sáng mặt trời, nhưng nên tránh ánh sáng quá gay gắt. Việc bón phân hữu cơ cho cây mỗi 2-4 tuần sẽ giúp cây phát triển mạnh mẽ và cho hoa đẹp.
Cây đậu rồng có khả năng sinh trưởng tốt, vì vậy bạn không cần phải bón quá nhiều phân; chỉ cần đảm bảo tưới nước đủ ẩm cho cây. Đồng thời, hãy chuẩn bị giàn cho cây leo, sau khoảng 10 đến 15 ngày, bạn sẽ thấy cây bắt đầu phát triển nhanh chóng.
Khoảng 40 đến 50 ngày sau khi trồng, cây sẽ leo lên giàn và phủ kín. Lúc này, bạn nên tỉa bớt các cành và lá để cây có không gian cho ra hoa và kết trái. Sau khoảng 2 đến 3 ngày, hoa sẽ nở và bắt đầu thụ phấn. Sau khi hoa héo, khoảng một tuần sau, bạn sẽ thấy quả đậu bắt đầu phát triển, chuyển từ màu xanh nhạt sang xanh đậm, sẵn sàng cho thu hoạch.
Ngoài ra, hãy thường xuyên kiểm tra tình trạng của cây, bao gồm việc xem xét lá, rễ và điều kiện môi trường xung quanh. Nếu phát hiện bất kỳ vấn đề nào, hãy điều chỉnh phương pháp chăm sóc và môi trường để cây luôn được duy trì trong tình trạng tốt nhất
Thu hoạch quả đậu rồng
Khoảng 40 đến 50 ngày sau khi gieo trồng, cây đậu rồng sẽ bắt đầu ra quả, và bạn có thể thu hoạch nhiều lần trong khoảng thời gian từ 20 đến 30 ngày. Sau mỗi đợt thu hoạch, hãy cải tạo lại đất bằng cách bón thêm phân, tưới nước và vun xới gốc cây để duy trì sức khỏe và năng suất cho cây.
Bạn có thể thực hiện việc trồng hai vụ đậu rồng mỗi năm, điều này mang lại nhiều lợi ích cho bạn. Khi trồng hai vụ, bạn sẽ có cơ hội thu hoạch rau quả sạch và ngon miệng do chính tay mình chăm sóc trong suốt khoảng thời gian lên đến 4 tháng.
Điều này không chỉ giúp bạn tận hưởng hương vị tươi ngon của đậu rồng mà còn mang lại cảm giác thỏa mãn và tự hào khi nhìn thấy thành quả từ công sức của mình.
Loại đậu này có thể được thưởng thức theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào sở thích cá nhân. Khi ăn sống, đậu có độ giòn và một chút vị hăng, nhưng khi quen với hương vị, bạn sẽ cảm nhận được sự ngọt ngào và béo ngậy của nó. Nếu nấu chín, đậu trở nên mềm mại, thơm ngon và có hương vị độc đáo.
Bạn có thể chế biến đậu rồng thành nhiều món ăn hấp dẫn và bổ dưỡng như: đậu rồng xào tỏi, đậu rồng xào thịt bò, hoặc đậu rồng xào nấm, mang đến sự phong phú cho bữa ăn hàng ngày.
Qua các bước hướng dẫn chi tiết về cách trồng cây đậu rồng, hy vọng bạn đã nắm vững được quy trình từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, gieo trồng cho đến chăm sóc và thu hoạch. Đậu rồng là loại cây dễ chăm, phù hợp với nhiều điều kiện khí hậu, chỉ cần bạn áp dụng đúng kỹ thuật là có thể thu về những vụ mùa bội thu.