Cách trồng cây sương sâm - Bí quyết để thu hoạch lá quanh năm
Với vị giác thanh mát và tính năng bổ dưỡng, cây sương sâm đang ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến trong các vườn nhà. Tuy nhiên, để cây phát triển khỏe mạnh và cho ra những sản phẩm chất lượng, việc nắm vững cách trồng cây sương sâm là điều vô cùng quan trọng.
Đặc điểm nổi bật của cây sương sâm
Cây sương sâm, hay còn được biết đến với những tên gọi khác như sâm sâm, xanh tam, và xanh ba nhị, là một loại cây trồng thuộc họ Menispermaceae. Loài cây này thường mọc dại ở nhiều khu vực trong khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là tại các vùng có khí hậu ẩm ướt và nhiều ánh sáng.
Đặc điểm nổi bật của cây sương sâm là nó là một loại cây dây leo có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ. Tốc độ phát triển của cây rất nhanh, và cây có khả năng phân nhánh nhiều, cho phép thu hoạch quanh năm mà không cần phải chờ đợi quá lâu.
Sương sâm thuộc giống cây thân thảo, với bề mặt thân thường được bao phủ bởi một lớp lông mềm, hoặc có thể không có lông, tùy thuộc vào giống cây mà bạn đang trồng.
Lá của cây sương sâm có màu xanh đậm, với phiến lá hình trái tim, chiều dài của lá dao động từ 5 đến 10 cm và chiều rộng khoảng từ 2 đến 3 cm. Một điểm đặc biệt khiến cây sương sâm thu hút sự chú ý là hoa của nó, thường mọc thành chùm với màu vàng rực rỡ, tạo nên cảnh quan rất đẹp mắt khi cây nở hoa.
Quả của cây sương sâm thường mọc thành cụm và có hình dáng giống như trái trứng, khá cứng và dài. Khi chín, quả sẽ dần chuyển sang màu trắng, mang đến hình ảnh hấp dẫn và thu hút.
Chuẩn bị trước khi trồng cây sương sâm
Thời gian thích hợp để trồng
Thời điểm lý tưởng để trồng cây sương sâm là vào đầu mùa mưa, khoảng tháng 5-6 âm lịch. Đây là thời điểm mà thời tiết thuận lợi, giúp cây dễ dàng phát triển và sinh trưởng.
Nếu bạn có diện tích đất hạn chế, đừng lo lắng! Bạn vẫn có thể trồng sương sâm trong thùng xốp hoặc chậu có lỗ thoát nước, vừa tiết kiệm không gian vừa dễ dàng chăm sóc.
Chuẩn bị đất trồng
Khi chuẩn bị đất trồng cho cây sương sâm, bạn cần lựa chọn những nơi có đất cao ráo, thoát nước tốt và có độ mùn cao. Mặc dù cây sương sâm cần nhiều nước để phát triển, nhưng nó cũng rất nhạy cảm với tình trạng ngập úng.
Do đó, việc chọn đất trồng có khả năng thoát nước tốt là rất cần thiết. Để tăng cường sức khỏe cho đất, bạn có thể bổ sung chế phẩm nấm Trichoderma, giúp tạo ra hệ vi sinh có lợi, hạn chế sự phát triển của nấm bệnh và đảm bảo cây phát triển một cách tốt nhất.
Chọn giống cây
Việc chọn giống cũng là yếu tố quan trọng trong quá trình trồng cây sương sâm. Bạn có thể lựa chọn giữa sương sâm trơn và sương sâm lông tùy theo điều kiện và sở thích cá nhân. Dưới đây là ba phương pháp để chuẩn bị hạt giống:
Trồng bằng hạt: Hãy mua hạt giống từ những nơi uy tín. Sau đó, ngâm hạt theo tỉ lệ: 4 phần nước sôi và 6 phần nước lạnh trong suốt một đêm. Gói các hạt giống trong khăn ướt, buộc lại và treo ở nơi có ánh nắng vừa phải cho đến khi hạt nứt ra.
Trồng bằng cành: Chọn những cành khỏe mạnh, hơi già, có chiều dài khoảng 20 cm. Đây là những cành có khả năng phát triển tốt khi được trồng.
Trồng cây giống: Lựa chọn những cây giống phát triển tốt, với lá xanh bóng và kích thước lá lớn. Tách ra và trồng cây con vào đất, nên ngập khoảng 2/3 chiều dài đoạn thân vừa cắt. Đừng quên tưới nước cho cây sau khi trồng để chúng có đủ độ ẩm phát triển.
Cách trồng cây sương sâm nhanh thu hoạch
Cách trồng sương sâm bằng hạt
Bước 1: Ủ hạt giống cây sương sâm
Để bắt đầu quá trình trồng cây sương sâm, trước hết bạn cần tiến hành ủ hạt giống. Hãy cho hạt giống vào một tô nước ấm, đảm bảo nhiệt độ nước không quá cao để tránh làm hỏng hạt.
Thời gian ngâm hạt nên kéo dài qua đêm, khoảng 8-10 tiếng, giúp hạt hút nước và mềm hơn. Sau khi ngâm, hãy vớt hạt ra và sử dụng một khăn ẩm để gói lại. Sau đó, treo gói khăn này ở nơi có ánh nắng nhẹ trong khoảng 7-10 ngày. Trong thời gian này, hạt giống sẽ dần nứt nanh, cho thấy rằng quá trình phát triển của cây đang diễn ra thuận lợi.
Bước 2: Ươm hạt giống cây sương sâm
Khi hạt đã nứt nanh, bước tiếp theo là ươm hạt. Có thể sử dụng các khay ươm, bầu ươm hoặc gieo trực tiếp xuống đất. Do sức phát triển ban đầu của hạt giống còn yếu, việc gieo trực tiếp xuống đất có thể làm tăng nguy cơ bị các loài động vật như chim, chuột đào bới và phá hoại, dẫn đến tỷ lệ sống sót của hạt thấp.
Để ươm hạt, hãy cho hỗn hợp đất đã chuẩn bị vào khay ươm hoặc bầu ươm. Tạo một lỗ nhỏ sâu khoảng 2-3 cm trong đất, sau đó nhẹ nhàng gieo hạt đã nứt nanh vào trong.
Lưu ý rằng đầu rễ của hạt nên được hướng xuống dưới. Sau khi gieo, hãy phủ một lớp đất mỏng lên trên và tưới ẩm cho đất. Để duy trì độ ẩm cần thiết, bạn cũng nên phủ một lớp rơm hoặc mùn cưa lên bề mặt đất, vừa giúp giữ ẩm vừa ngăn chặn sự xâm nhập của các loài động vật gây hại.
Bước 3: Trồng cây sương sâm
Khi cây đã phát triển và có từ 3 - 4 lá thật, đồng thời thân cây cũng đã cứng cáp, lúc này bạn có thể tiến hành trồng cây ở vị trí đã chuẩn bị trước đó hoặc trong các thùng xốp, chậu cây. Khi trồng, cần lưu ý đến mật độ cây, không nên trồng quá dày, vì điều này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển và gây hại cho cây.
Trong những ngày đầu sau khi trồng, nếu thời tiết quá nắng nóng, bạn nên che chắn cho cây bằng lưới hoặc bạt để giảm bớt tác động của ánh nắng mạnh, giúp cây tránh bị mất nước.
Cách trồng cây sương sâm bằng cành giống
Cách trồng cây sương sâm bằng cành giống được xem là đơn giản và dễ thực hiện hơn nhiều so với việc gieo hạt. Đây là một lựa chọn lý tưởng cho những ai không có nhiều thời gian hoặc kinh nghiệm trong việc trồng cây từ hạt. Để bắt đầu, bạn chỉ cần chuẩn bị những cành giống khỏe mạnh và phù hợp.
Khi đã có cành giống, bước tiếp theo là trồng chúng vào đất đã chuẩn bị sẵn hoặc vào trong các chậu cây. Một mẹo quan trọng trong quá trình này là hãy đảm bảo rằng cành giống được đặt nghiêng khoảng 45 độ so với mặt đất.
Sau khi đã đặt cành giống vào đất, hãy nhẹ nhàng vỗ đất xung quanh gốc cành để giữ cho cành đứng vững và không bị lung lay. Điều này rất quan trọng, bởi vì nếu cành không vững, nó có thể không phát triển đúng cách.
Tiếp theo, bạn nên tưới ẩm cho cây. Thời gian tưới là rất quan trọng, vì vậy hãy tưới nước cho cây hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng và buổi tối. Việc tưới nước thường xuyên sẽ giúp duy trì độ ẩm trong đất, từ đó kích thích cành giống ra rễ và phát triển mạnh mẽ hơn.
Cách chăm sóc cây sương sâm luôn tươi tốt
Tưới nước
Để đảm bảo cây sương sâm phát triển khỏe mạnh, việc cung cấp nước là rất quan trọng. bạn nên tưới nước cho cây hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng sớm và chiều mát. Việc này sẽ giúp cung cấp đủ độ ẩm cần thiết cho cây, giúp chúng sống sót và phát triển một cách cứng cáp.
Khi cây đã đạt được sức sống mạnh mẽ và phát triển tốt, bạn có thể điều chỉnh chế độ tưới nước xuống còn một lần mỗi ngày. Tuy nhiên, cần lưu ý theo dõi độ ẩm của đất để tránh tình trạng thiếu nước hoặc úng nước, có thể gây hại cho cây.
Ánh sáng
Cây sương sâm có khả năng phát triển tốt nhất trong điều kiện ánh sáng mặt trời một phần hoặc ánh sáng trực tiếp. bạn nên lựa chọn vị trí trồng cây nơi có thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời tối thiểu 4 - 6 giờ mỗi ngày.
Mặc dù cây có thể chịu đựng được bóng râm, nhưng nếu được trồng dưới ánh nắng trực tiếp, cây sẽ phát triển nhanh chóng và ra hoa nhiều hơn. Việc cung cấp đủ ánh sáng không chỉ giúp cây khỏe mạnh mà còn nâng cao năng suất thu hoạch sau này.
Làm giàn
Khi cây bắt đầu ra ngọn, việc làm giàn cho cây là rất cần thiết. Giàn có thể được làm giống như giàn trồng khổ qua hay dưa leo dây, giúp cây có chỗ để bám vào và phát triển lên cao.
Khi quấn ngọn, bạn nên chú ý định hướng ngọn cây để giúp cây leo lên dễ dàng hơn. Việc làm giàn không chỉ tạo điều kiện cho cây phát triển mà còn giúp giảm nguy cơ sâu bệnh tấn công, đồng thời tạo ra không gian thoáng đãng cho cây.
Bón phân
Để đảm bảo vườn cây luôn xanh tốt và sinh trưởng mạnh mẽ, bạn cần thường xuyên bón phân hữu cơ cho cây sương sâm. Phân hữu cơ sẽ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng thiết yếu cho cây, giúp cây phát triển khỏe mạnh và tăng khả năng kháng bệnh.
Tuy nhiên, cần hạn chế bón phân đạm quá nhiều, vì điều này có thể khiến cây phát triển không đồng đều và dễ mắc bệnh. Bón phân nên được thực hiện định kỳ và theo đúng hướng dẫn, để đạt hiệu quả tốt nhất trong quá trình chăm sóc cây.
Phòng trừ sâu bệnh
Cây sương sâm là một loại cây trồng có khả năng kháng sâu bệnh khá tốt, nhưng lại dễ bị ngập úng, dẫn đến một số bệnh nguy hiểm, đặc biệt là thối rễ và chết cây con.
Nếu được trồng trong đất không tơi xốp và không thoát nước tốt, cây sẽ rất dễ gặp vấn đề về sức khỏe, và tình trạng này có thể dẫn đến cây chết nhanh chóng. Ngoài ra, nếu cây được trồng với mật độ quá dày, những lá ở phía dưới thường bị héo úa và cháy nắng.
- Bệnh thối rễ và chết cây con thường xuất hiện khi cây còn nhỏ, làm cho chúng dễ bị tổn thương.
- Bệnh phấn trắng là một dạng bệnh khác, khiến cây xuất hiện những đốm nhỏ mất màu xanh và chuyển sang vàng. Dần dần, một lớp phấn dày sẽ bao phủ cây, khiến hoa khô héo và chết dần.
- Bệnh giả sương mai (hay còn gọi là bệnh phấn vàng) thường xuất hiện vào những buổi sáng có nhiều sương mù và độ ẩm cao. Vùng bị bệnh sẽ chuyển màu nâu, kèm theo những đốm loang lổ dưới lá.
Thu hoạch
Khi dây sương sâm bắt đầu phát triển và leo lên được khoảng từ 3 đến 4 tháng, đây là thời điểm thích hợp để bạn tiến hành thu hoạch lá.
Để đảm bảo chất lượng sương sâm tốt nhất, nên chọn những lá có màu xanh đậm, vì chúng thường chứa nhiều dưỡng chất và có hương vị thơm ngon hơn khi vò. Những lá này sẽ giúp tạo ra sương sâm có chất lượng cao, mang lại cảm giác tươi mát và hương vị đặc trưng.
Tùy theo nhu cầu sử dụng của bạn, bạn có thể lựa chọn cách thu hoạch khác nhau. Nếu bạn cần thu hoạch nhiều nguyên liệu, có thể cắt cả đoạn thân, trong khi nếu chỉ cần một lượng nhỏ để chế biến món ăn hay làm đồ uống, việc hái lá cũng là một lựa chọn hợp lý.
Việc thu hoạch cần được thực hiện cẩn thận để không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây, giúp cho cây có thể tiếp tục sinh trưởng và cho ra những đợt thu hoạch tiếp theo trong tương lai.
Trồng cây sương sâm không chỉ là một sở thích thú vị mà còn mang lại nhiều giá trị cho sức khỏe của bạn và gia đình. Bằng cách nắm vững các kỹ thuật trồng và chăm sóc, bạn có thể tạo ra một không gian xanh tươi mát ngay tại nhà. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc trồng và chăm sóc cây sương sâm.