Cách trồng đậu xanh tại nhà - Hướng dẫn chi tiết từng bước
Trong thời gian gần đây, việc trồng đậu xanh tại nhà đã trở thành xu hướng được nhiều người yêu thích. Không chỉ mang lại giá trị dinh dưỡng cao, đậu xanh còn dễ trồng và phù hợp với nhiều điều kiện khí hậu. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng khám phá chi tiết cách trồng đậu xanh để đạt được năng suất tốt nhất.
Công tác chuẩn bị trước khi trồng đậu xanh
Cây đậu xanh là một trong những loại cây trồng dễ dàng và phổ biến trong nông nghiệp, tuy nhiên, để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao, bạn cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng.
Dưới đây là những yếu tố cần xem xét để cây đậu xanh có thể phát triển tươi tốt và cho nhiều trái.
Đất trồng
Cây đậu xanh không quá kén chọn về loại đất, nhưng để đạt được năng suất tối ưu, bạn nên lựa chọn đất trồng đã được phối trộn sẵn với các thành phần tơi xốp và giàu dinh dưỡng. Đất trồng cần đảm bảo thoát nước tốt để tránh tình trạng ngập úng, đồng thời giữ ẩm để cung cấp nước cho rễ cây.
Khí hậu
Cây đậu xanh có khả năng thích ứng với nhiều loại khí hậu khác nhau, do đó, bạn có thể trồng cây quanh năm ở bất kỳ vùng miền nào tại Việt Nam. Tuy nhiên, cây phát triển tốt nhất trong điều kiện khí hậu ấm áp, nên nếu bạn trồng vào mùa đông, hãy chú ý đến nhiệt độ và thời gian ánh sáng để đảm bảo cây có đủ điều kiện phát triển.
Vị trí trồng
Chọn vị trí trồng là một yếu tố không thể bỏ qua. Cây đậu xanh cần ánh nắng đầy đủ để quang hợp và phát triển. Nơi lý tưởng là những khu vực có ánh sáng mặt trời chiếu vào khoảng 6-8 giờ mỗi ngày. Tránh trồng cây ở những nơi bị che khuất hoặc có bóng râm quá lâu, vì điều này sẽ làm giảm khả năng phát triển của cây.
Cách chọn giống
Khi mua hạt giống, bạn nên chọn những hạt có nguồn gốc rõ ràng từ các cửa hàng uy tín. Hạt giống cần đảm bảo độ mẩy cao, đều đẹp, tròn và đã được phơi khô kỹ càng. Việc chọn giống chất lượng sẽ giúp cây phát triển tốt hơn và có sức chống chịu với sâu bệnh.
Loại cây
Hiện nay, có hai loại đậu xanh chính là đậu cực và đậu bụi. Trong đó, đậu bụi thường được trồng nhiều hơn vì chúng có khả năng sinh trưởng nhanh chóng và dễ chăm sóc hơn. Đậu cực mặc dù có nhiều ưu điểm, nhưng thường đòi hỏi điều kiện chăm sóc cao hơn.
Các cách trồng đậu xanh tại nhà
Cách trồng đậu xanh bằng đất
Để trồng cây đậu xanh hiệu quả, bạn nên thực hiện quy trình gieo hạt một cách cẩn thận.
Gieo hạt
Gieo hạt trực tiếp xuống đất, bạn nên đảm bảo khoảng cách giữa các hạt là khoảng 10cm. Khoảng cách này sẽ giúp cây có đủ không gian để phát triển mà không bị chen chúc nhau.
Sau khi gieo, bạn hãy phủ một lớp đất mỏng khoảng 1cm lên phía trên hạt. Lớp đất này không chỉ giúp bảo vệ hạt giống khỏi côn trùng và các yếu tố môi trường mà còn giúp giữ ẩm cho hạt, hỗ trợ quá trình nảy mầm.
Tưới nước
Sau khi gieo hạt và phủ đất, việc tưới nước là rất quan trọng. Bạn cần tưới nước nhẹ nhàng để đảm bảo độ ẩm phù hợp cho hạt giống nhanh chóng nảy mầm và phát triển thành cây con. Lưu ý rằng việc tưới nước phải được thực hiện đều đặn nhưng không quá nhiều, vì nếu đất quá ẩm, hạt có thể bị thối và không nảy mầm.
Tỉa cây
Khi cây con bắt đầu mọc lên, bạn nên theo dõi sự phát triển của chúng. Khi các cây đã đạt chiều cao nhất định và có từ 2-3 lá thật, hãy tiến hành tỉa bớt cây.
Việc này rất quan trọng để đảm bảo rằng các cây đậu xanh còn lại có đủ không gian và ánh sáng để phát triển tốt nhất. Tỉa bớt cây sẽ giúp hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng giữa các cây, từ đó giúp cho mỗi cây có cơ hội sinh trưởng mạnh mẽ hơn.
Cách trồng đậu xanh bằng bông gòn
Phương pháp trồng đậu xanh trong lọ thủy tinh là một cách đơn giản và thú vị để theo dõi quá trình nảy mầm của hạt giống. Để bắt đầu, bạn chỉ cần chuẩn bị một số dụng cụ cần thiết, bao gồm một lọ thủy tinh hoặc chai thủy tinh sạch, một ít bông gòn và một vài hạt đậu xanh.
Chuẩn bị lọ thủy tinh
Đầu tiên, hãy nhồi đầy bông gòn vào trong lọ thủy tinh. Lớp bông này sẽ giúp giữ ẩm cho hạt đậu và tạo điều kiện tốt cho quá trình nảy mầm. Bạn có thể tùy chỉnh lượng bông gòn sao cho vừa đủ để tạo thành một lớp đệm ở đáy lọ.
Thả hạt đậu
Khi bông đã được đặt gọn gàng trong lọ, hãy thả một hạt đậu vào đáy lọ. Nếu lọ của bạn đủ lớn, bạn có thể thử trồng thêm một hoặc hai hạt đậu nữa để tăng cường khả năng sinh trưởng.
Tuy nhiên, trước khi thả hạt vào lọ, bạn nên ngâm hạt đậu trong nước khoảng 4-6 giờ. Việc ngâm này giúp hạt đậu hấp thụ nước, từ đó rút ngắn thời gian nảy mầm và giúp hạt phát triển mạnh mẽ hơn.
Đổ nước vào lọ
Sau khi đã đặt hạt đậu vào lọ, hãy đổ nước vào cho đến khi bông gòn trong lọ ngậm đủ nước nhưng không bị ngập. Điều này rất quan trọng, vì nếu nước quá nhiều, hạt có thể bị thối và không nảy mầm. Sau đó, hãy đặt lọ gần cửa sổ hoặc nơi có ánh sáng tự nhiên để hạt đậu nhận đủ ánh sáng cần thiết cho quá trình phát triển.
Quan sát quá trình nảy mầm
Sau khoảng 2-3 ngày, bạn sẽ thấy hạt đậu bắt đầu nảy mầm và xuất hiện những chiếc rễ nhỏ. Đây là dấu hiệu cho thấy quá trình phát triển đang diễn ra tốt. Sau 4-5 ngày tiếp theo, rễ sẽ mọc thêm nhiều và bạn sẽ thấy một thân cây thẳng, vững chắc bắt đầu hình thành.
Chuyển ra vườn
Khi cây đậu đã phát triển đủ rễ và thân, bạn có thể nhẹ nhàng tách rễ cây ra khỏi lớp bông gòn. Sau đó, hãy mang cây ra vườn hoặc vào chậu trồng để tiếp tục phát triển. Đảm bảo rằng bạn trồng cây ở vị trí có đủ ánh sáng và không gian để cây có thể sinh trưởng tốt.
Cách chăm sóc cây đậu xanh
Cắt cành: Cắt tỉa cành đậu với kích thước hợp lý sẽ giúp kích thích sự sinh trưởng của cây, tạo điều kiện cho cây phát triển tốt hơn.
Dặm cây
Sau khoảng 3 – 5 ngày, bạn nên tiến hành dặm hạt ở những vị trí chưa có cây mọc để đảm bảo mật độ cây trồng. Để các hạt nảy mầm đều và đồng loạt, hãy ngâm hạt trong nước khoảng 4 – 6 giờ trước khi gieo.
Tỉa cây
Từ ngày thứ 10 đến 12, hãy tiến hành tỉa bỏ những cây mọc lẫn lộn, cây bệnh, hoặc những cây không đạt yêu cầu về hình thức. Việc này giúp tạo đủ không gian cho những cây khỏe mạnh phát triển.
Bón phân: Để cây có thể đạt được năng suất cao, bạn có thể bón thêm phân hữu cơ nhằm cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho cây.
Tưới nước
Giữ độ ẩm cho đất khoảng 80% là rất quan trọng. Trong giai đoạn cây chuẩn bị ra hoa và kết quả (thường từ 25 – 35 ngày), tuyệt đối không để cây bị thiếu nước. Tốt nhất, bạn nên tưới vào buổi sáng và không cần tưới vào những ngày trời mưa hoặc nhiều mây.
Hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc vòi tưới là sự lựa chọn tốt nhất. Khi cây đã ra hoa và bắt đầu kết trái, cần hạn chế lượng nước tưới để tránh hiện tượng hoa và quả bị rụng.
Phòng trừ cỏ dại
Giữ cho khu vực trồng cây luôn sạch sẽ và không có cỏ dại để tránh tình trạng tranh chấp dinh dưỡng giữa cây trồng và cỏ dại. Đặc biệt trong giai đoạn cây chuẩn bị ra hoa, bạn không nên làm cỏ vì có thể gây ra hiện tượng rụng hoa, từ đó giảm tỷ lệ đậu trái và tổn thương cho cây.
Phòng trừ sâu bệnh
Để bảo vệ cây khỏi sâu bệnh hại, đặc biệt trong giai đoạn cây con và giai đoạn ra hoa, bạn cần chú ý theo dõi. Một số bệnh thường gặp bao gồm lở cổ rễ, chết xanh, héo rũ, và bệnh đốm nâu. Ngoài ra, một số loại sâu hại như sâu khoang, sâu cuốn lá, sâu đục quả, sâu xám, và sâu chích hút (bọ trĩ, rệp, rầy xanh) cũng cần được kiểm soát.
Các loại bệnh phổ biến
- Bệnh khảm vàng: Làm giảm số lượng hoa, quả và kích thước hạt đậu.
- Bệnh đốm lá: Do nấm Sercostora tấn công cây, có thể giảm năng suất lên đến 40%.
- Dòi đục thân: Thường xuất hiện ở giai đoạn cây còn nhỏ, cần tiêu diệt ruồi đẻ trứng trên cây.
- Sâu khoan: Là loại sâu ăn tạp, có thể ăn lá, hoa và quả của cây đậu xanh. Chúng thường ẩn mình dưới đất vào ban ngày và hoạt động vào ban đêm.
- Sâu tơ: Xuất hiện trong giai đoạn ra bông, chúng chui vào bông, phá hoại nhụy làm cho quả không thể đậu được.
Thu hoạch
Khi quả đậu xanh chuyển từ màu xanh sang màu nâu đen hoặc vàng, đó là dấu hiệu cho thấy thời điểm thu hoạch đã đến. Thông thường, cây đậu sẽ cho thu hoạch từ 2 đến 3 đợt, tùy thuộc vào từng loại và điều kiện chăm sóc.
Tuy nhiên, bạn nên tránh thu hoạch vào buổi trưa vì lúc này nhiệt độ cao có thể làm quả dễ bị nứt và tách hạt, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
Sau mỗi đợt thu hoạch, việc bón thêm phân hữu cơ là rất quan trọng. Điều này không chỉ kích thích cây ra hoa nhanh hơn mà còn giúp giữ cho bộ lá của cây xanh lâu hơn. Từ đó, tỷ lệ đậu quả cho đợt thu hoạch tiếp theo cũng sẽ tăng lên, đảm bảo năng suất cho vụ mùa sau.
Đối với hạt đậu xanh sau thu hoạch, bạn cần phơi chúng dưới nắng từ 3 đến 4 ngày để giảm độ ẩm. Việc này là rất cần thiết, bởi nếu hạt có độ ẩm vượt quá 13%, chúng sẽ dễ bị mọt tấn công, làm giảm chất lượng và khả năng nảy mầm.
Nếu bạn có ý định để dành hạt giống cho những vụ trồng tiếp theo, hãy bảo quản chúng trong các chum, vại có lớp chống ẩm thích hợp để duy trì độ khô ráo và chất lượng của hạt giống. Cách này sẽ giúp đảm bảo rằng hạt giống luôn đạt tiêu chuẩn khi được gieo trồng vào các mùa sau.
Như vậy, việc trồng đậu xanh không chỉ đơn thuần là một sở thích, mà còn là một cách để cung cấp thực phẩm sạch cho gia đình bạn. Với những hướng dẫn chi tiết về cách trồng và chăm sóc đậu xanh mà chúng tôi đã trình bày, hy vọng bạn sẽ có thêm tự tin để bắt tay vào thực hiện.