Cách trồng xương rồng dễ dàng cho người mới bắt đầu
Xương rồng là một trong những loại cây cảnh được ưa chuộng trong các hộ gia đình nhờ vào vẻ đẹp độc đáo và khả năng sinh tồn tuyệt vời trong điều kiện khắc nghiệt. Tuy nhiên, để cây xương rồng phát triển khỏe mạnh và nở hoa, việc hiểu rõ cách trồng xương rồng là rất cần thiết.
Tác dụng của cây xương rồng
Xương rồng trong ẩm thực
Một số loại xương rồng, đặc biệt là xương rồng tai thỏ, có thể được chế biến thành món ăn. Ngoài ra, quả thanh long, thuộc họ xương rồng, là một loại trái cây phổ biến với khả năng ăn được. Loại quả này không chỉ mang lại hương vị thơm ngon mà còn cung cấp nhiều dưỡng chất và vitamin cần thiết cho sức khỏe con người.
Cây cảnh trang trí và bảo vệ
Với đặc điểm có nhiều gai sắc nhọn, xương rồng thường được trồng làm hàng rào xung quanh các khu vực sinh sống. Những hàng rào này không chỉ tạo nên vẻ đẹp cho cảnh quan mà còn có tác dụng bảo vệ an ninh hiệu quả, ngăn chặn những kẻ xâm nhập.
Khả năng thanh lọc không khí
Xương rồng cũng góp phần vào việc cải thiện chất lượng không khí. Chúng có khả năng hấp thụ khí cacbonic và nhả ra oxy, giúp không gian trở nên trong lành hơn. Ngoài ra, xương rồng còn làm giảm tác động của tia bức xạ phát ra từ các thiết bị điện tử như tivi và điện thoại.
Ứng dụng trong y học
Các bộ phận của cây xương rồng như lá và nhựa đều có công dụng trong y học. Lá xương rồng có thể giúp thanh nhiệt và giải độc, trong khi nhựa cây thường được sử dụng để trị ngứa hoặc giảm đau bụng. Quả xương rồng cũng được biết đến với tác dụng chữa bệnh.
Phân biệt các loại xương rồng phổ biến
Trên thị trường hiện nay có khoảng 1.300 loài xương rồng thuộc 100 chi khác nhau. Chúng có thể được phân loại thành ba nhóm chính: xương rồng dạng trụ, xương rồng dạng tròn và xương rồng cổ đại.
Xương rồng dạng trụ
Có thân hình trụ, gai mọc đối xứng hai bên và có kích thước lớn. Loại xương rồng này phát triển nhanh và thường được dùng để ghép với các loại cây khác nhằm tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Xương rồng dạng tròn
Với kích thước nhỏ nhắn, loại này thường được trồng trong chậu. Chúng có khả năng ra hoa và rất được ưa chuộng làm cây cảnh phong thủy hoặc cây văn phòng. Hiện nay, đã có hàng trăm giống xương rồng tròn với nhiều màu sắc khác nhau, nổi bật nhất là giống gym lem.
Xương rồng cổ đại
Loại này có tuổi thọ lên đến hàng trăm năm nhưng phát triển rất chậm, chỉ khoảng 10cm mỗi năm. Xương rồng cổ đại đang ngày càng được yêu thích trong việc trang trí quán cà phê nhờ vào vẻ đẹp thẩm mỹ của nó. Dù một số loài đã được du nhập vào Việt Nam, nhưng do khó chăm sóc, số lượng cây lớn tại nước ta vẫn còn hạn chế.
Chuẩn bị trồng xương rồng
Chậu trồng
Khi chọn chậu cho cây xương rồng, bạn nên căn cứ vào kích thước của cây để lựa chọn chậu phù hợp. Có thể sử dụng chậu làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau, nhưng điều quan trọng là chậu phải có lỗ thoát nước. Chậu đất nung thường được khuyên dùng nhất nhờ khả năng thoát nước hiệu quả, thiết kế đẹp mắt và giá cả phải chăng.
Đất trồng
Để xương rồng phát triển tốt, bạn nên chọn loại đất tơi xốp và thoát nước nhanh. Loại đất chuyên dụng dành cho xương rồng sẽ là lựa chọn lý tưởng. Để cải thiện khả năng thoát nước, bạn có thể trộn 2 phần đất trồng xương rồng với 1 phần đá trân châu (đá perlite).
Thời gian trồng
Xương rồng có thể được gieo trồng quanh năm nhờ vào sức sống mạnh mẽ và khả năng thích ứng với điều kiện thời tiết khác nhau. Tuy nhiên, bạn nên tránh gieo hạt hoặc trồng vào mùa mưa, vì thời tiết âm u và thiếu ánh sáng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Hơn nữa, mưa nhiều có thể khiến cây dễ bị nhiễm nấm và các bệnh khác.
Vị trí đặt xương rồng
Không nên:
Tránh đặt cây ở những vị trí quan trọng như tiền sảnh của tòa nhà, mặt tiền cửa hàng, hành lang hoặc lối đi lại. Với nhiều gai nhọn, xương rồng có thể gây thương tích, vì vậy nên để cây ở nơi kín đáo, xa tầm với của trẻ nhỏ. Không nên đặt cây ở những nơi công cộng như công viên hoặc trường học nơi có trẻ em đi lại để tránh các sự cố không mong muốn.
Nên:
Nhiều người yêu thích xương rồng khuyên rằng nên đặt chậu xương rồng ở hướng tây bắc. Theo quan niệm dân gian, hướng tây bắc được coi là nơi u ám; việc đặt cây xương rồng tại đây có thể giúp ngăn chặn tà ma và bảo vệ khu vực sống của con người.
Các cách trồng xương rồng phổ biến
Cách trồng xương rồng bằng hạt
Lựa chọn hạt giống
Việc chọn hạt giống là một trong những bước quan trọng nhất trong quá trình trồng cây xương rồng. Hạt giống chất lượng cao không chỉ giúp cây phát triển tốt mà còn có khả năng thích nghi với môi trường sống xung quanh.
Khi lựa chọn, bạn nên tìm những hạt giống có nguồn gốc rõ ràng, có kích thước đồng đều và không bị hư hại. Những hạt giống khỏe mạnh sẽ có tỷ lệ nảy mầm cao hơn, từ đó đảm bảo sự phát triển ổn định cho cây xương rồng của bạn.
Gieo hạt
Trước khi gieo hạt, bạn cần chuẩn bị đất trồng sao cho đảm bảo độ ẩm cần thiết. Đất quá khô có thể làm cho hạt không nảy mầm, trong khi đất quá ẩm sẽ dễ dẫn đến thối hạt. Sau khi đã làm ẩm đất, bạn hãy dùng tay để rải đều hạt giống lên bề mặt đất.
Tiếp theo, bạn nên rải thêm một lớp đất mỏng lên trên hạt để bảo vệ chúng. Để tạo điều kiện tối ưu cho việc nảy mầm, bạn có thể sử dụng màng bọc thực phẩm phủ kín chậu và đặt chậu ở nơi có nhiều ánh sáng, giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho hạt.
Thời gian nảy mầm
Thời gian nảy mầm của hạt xương rồng thường kéo dài và đòi hỏi sự kiên nhẫn từ người trồng. Sau khoảng 3 đến 4 tuần, bạn sẽ thấy hạt bắt đầu nảy mầm, với những mầm nhỏ và gai xuất hiện.
Khi nhận thấy có những gai tủa ra từ hạt mầm, bạn hãy nhẹ nhàng gỡ bỏ lớp màng bọc thực phẩm để cho cây có thể tiếp xúc với ánh sáng, giúp chúng quang hợp. Lúc này, đất trồng có thể đã khô lại do quá trình nảy mầm, vì vậy hãy nhớ tưới nước ngay để cung cấp độ ẩm cần thiết cho sự phát triển của cây con.
Tiến hành trồng vào chậu
Khi cây xương rồng con đã có đường kính khoảng 2 đến 3cm, bạn có thể tiến hành tách chúng ra và trồng vào chậu riêng. Đất trồng cần được chuẩn bị sao cho thật tơi xốp và thoát nước tốt, điều này rất quan trọng để đảm bảo rằng cây con không bị úng nước, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.
Trong quá trình chuyển chậu, hãy nhẹ nhàng làm tơi đất xung quanh rễ cây và đảm bảo rằng bạn không làm tổn thương đến rễ, để cây có thể nhanh chóng thích nghi với môi trường mới.
Cách trồng xương rồng từ cây có sẵn
Phương pháp nhân giống xương rồng này rất phù hợp cho những ai chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc trồng cây. Để bắt đầu, bạn cần chuẩn bị một con dao sắc đã được sát trùng kỹ lưỡng để đảm bảo không gây nhiễm trùng cho cây.
Hãy cắt một nhánh xương rồng khỏe mạnh từ cây mẹ. Nhánh này nên có chiều dài vừa phải và không có dấu hiệu của sâu bệnh hay hư hại.
Sau khi cắt, bạn nên để nhánh xương rồng ở một nơi thoáng mát và khô ráo trong khoảng 2 đến 3 ngày. Việc này rất quan trọng, vì nó cho phép vết cắt khô lại và hình thành một lớp vỏ cứng để bảo vệ nhánh khỏi vi khuẩn và nấm mốc khi bạn trồng vào đất. Nếu vết cắt không được để khô, cây có thể gặp khó khăn trong việc phát triển rễ và dễ bị thối.
Khi nhánh đã khô, bạn có thể tiến hành trồng nó vào chậu. Đảm bảo rằng chậu trồng có lỗ thoát nước tốt và sử dụng loại đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, giúp cây có thể phát triển khỏe mạnh. Đặt nhánh xương rồng vào đất sao cho phần vết cắt chạm vào mặt đất, rồi lấp nhẹ đất lên xung quanh để giữ chặt nhánh.
Sau một thời gian, nhánh xương rồng sẽ bắt đầu phát triển rễ và trở thành một cây xương rồng mới. Cây mới này sẽ có những đặc điểm giống hệt như cây mẹ, là phiên bản hoàn hảo của nó.
Phương pháp này không chỉ đơn giản mà còn rất hiệu quả, giúp bạn dễ dàng mở rộng bộ sưu tập xương rồng của mình mà không cần tốn quá nhiều công sức hay kiến thức chuyên môn.
Cách trồng xương rồng với phương pháp tháp ghép
Kỹ thuật trồng cây xương rồng qua phương pháp ghép này yêu cầu người thực hiện phải có một số kinh nghiệm nhất định và hiểu biết sâu sắc về quy trình ghép cây. Đây là một phương pháp khá tinh tế và đòi hỏi sự khéo léo, vì vậy người thực hiện cần chuẩn bị chu đáo.
Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị một con dao sắc bén. Sử dụng dao để vạt xéo gốc ghép theo hình nêm (tương tự như hình chữ V) hoặc có thể cắt bằng, tùy thuộc vào loại xương rồng mà bạn đang làm việc.
Sau đó, lấy một nhánh cành ghép từ một cây khác cũng được vạt tương tự để dễ dàng lắp ghép lại với nhau. Quan trọng là hai mảnh ghép phải khớp chính xác để chúng có thể liền mí một cách tốt nhất.
Tiếp theo, dùng chỉ hoặc dây thun để buộc chặt hai phần ghép lại với nhau. Việc sử dụng chỉ không chỉ giúp hai mảnh ghép dính chặt vào nhau mà còn đảm bảo rằng vết ghép không bị lệch lạc trong quá trình phát triển. Điều này cực kỳ quan trọng, vì một mối ghép không đều có thể dẫn đến tỷ lệ thành công thấp hơn.
Thời điểm thực hiện kỹ thuật ghép cũng rất quan trọng. Bạn nên thực hiện quá trình này ngay khi vết cắt ở cả cành ghép và gốc ghép còn ướt nhựa cây. Nhựa cây có tác dụng như một loại keo tự nhiên, giúp hai phần ghép dễ dàng kết dính với nhau và nâng cao tỷ lệ thành công của quá trình ghép.
Nếu thực hiện đúng cách, sau một thời gian ngắn, bạn sẽ thấy rằng cành ghép đã phát triển và liên kết chắc chắn với gốc ghép, tạo thành một cây xương rồng mới khỏe mạnh và đẹp mắt.
Cách chăm sóc sau khi trồng xương rồng
Ánh sáng
Cây xương rồng rất thích ánh sáng, đặc biệt là ánh nắng mặt trời trực tiếp vào ban ngày. Để cây phát triển khỏe mạnh, cần đảm bảo rằng nó nhận ít nhất sáu giờ ánh sáng mỗi ngày. Đối với xương rồng con, bao gồm cả hạt mới nảy mầm hoặc những nhánh được ghép, chỉ cần phơi nắng trong khoảng một đến hai giờ vào buổi sáng là đủ.
Tưới nước
Khi tưới nước cho cây, nên chú ý quan sát độ ẩm của đất. Chỉ tưới khi đất đã khô hoàn toàn. Lượng nước tưới cần đảm bảo ngấm sâu tới rễ cây, đạt khoảng ba phần tư chậu trồng.
Nếu trồng ở nơi có nhiều ánh sáng và nhiệt độ cao, có thể tưới từ hai đến ba lần mỗi tuần. Nếu cây được để trong nhà, như ở bàn làm việc hay cửa sổ, chỉ cần tưới một lần mỗi tuần.
Nhiệt độ
Cây xương rồng có khả năng sống sót trong khoảng nhiệt độ từ mười đến năm mươi độ C trong tự nhiên. Tuy nhiên, để cây luôn khỏe mạnh và phát triển tốt nhất, nhiệt độ lý tưởng sẽ rơi vào khoảng mười lăm đến hai mươi tám độ C.
Bón phân
Việc bón phân cho cây cũng rất quan trọng và cần thực hiện theo từng giai đoạn phát triển:
Trong giai đoạn cây con, có thể sử dụng phân NPK với tỉ lệ 16-16-8 kết hợp với 20-20-20.
Khi cây bước vào thời kỳ tăng trưởng, loại phân thích hợp để phát triển tốt là NPK 18-19-30, có thể bón thường xuyên, hoặc NPK 20-30-20.
Vào mùa ra hoa, khi cây chuẩn bị sinh sản, nên sử dụng phân NPK 6-30-30.
Để kích thích ra hoa, có thể áp dụng phân NPK 10-60-10, nhưng chỉ nên dùng khi cây khỏe mạnh, và ngừng lại khi cây bắt đầu ra nụ để tránh làm yếu cây.
Liều lượng phân hòa tan trong nước có thể từ một đến một rưỡi gram với khoảng một đến một phẩy hai lít nước, và tưới cho cây khoảng mười đến mười lăm ngày một lần.
Thay chậu
Cần thay chậu cho cây xương rồng khi nhận thấy chậu đã quá nhỏ so với kích thước của cây. Khi thay chậu, bạn cũng nên thay luôn đất trồng để hạn chế nấm bệnh và cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây. Định kỳ thay đất cho xương rồng khoảng sáu tháng đến một năm một lần là hợp lý.
Phòng trừ sâu bệnh
Rệp sáp
Rệp thường bám trên thân cây và hút nhựa, làm cho cây phát triển chậm. Kiến có thể mang rệp đến tấn công cây sen đá.
Cách phòng trừ: Sử dụng thuốc tím để diệt rệp, rải xung quanh gốc sen đá hoặc trộn vào đất để phòng ngừa hiệu quả hơn.
Bệnh thối gốc
Ban đầu, bệnh này xuất hiện dưới dạng các vết đốm thối có màu xám hoặc nâu đen, và khi lan rộng, cây sẽ khô héo và chết.
Biện pháp: Chọn đất và phân hoai mục không chứa nấm bệnh, khử trùng các công cụ ghép bằng cồn 70%. Những cây bị nhiễm bệnh cần được nhổ bỏ và tiêu hủy, đồng thời phun thuốc Daconil 0.1% định kỳ.
Bệnh đốm than
Bệnh này thể hiện qua các vết đốm màu nâu nhạt lõm xuống, và khi trời ẩm, có thể xuất hiện các chấm đen nhỏ.
Biện pháp: Cần nắm vững chế độ tưới nước để tránh tưới quá nhiều. Khi cây bị bệnh, nên phun thuốc Boocdo 1% hoặc Topsin 0.1%, cách nhau khoảng bảy đến mười ngày.
Tóm lại, cách trồng xương rồng không chỉ đơn giản mà còn mang lại nhiều lợi ích cho không gian sống của bạn. Với những hướng dẫn chi tiết và lưu ý mà chúng tôi đã chia sẻ, hy vọng bạn sẽ có thêm kiến thức để chăm sóc cây xương rồng của mình một cách tốt nhất.